مطالب ویژه


كودهاي مناسب براي شاليزار

گروه خبری : اطلاعات عمومیتاریخ انتشار : 1398/01/21مرجع : كتاب كاشت- داشت / تأليف: دكتر سيد محمود اخوت


كودهايي كه در مزارع شالي‌كاري بكار مي‌رود عبارتند از:

1- كودهاي سبز
2- كودهاي دامي
3- كودهاي شيميايي

اين كودها را بايد در موقع مناسب به خاك اضافه كرد. اصولاً خاكي كه كمتر از 2 درصد مواد آلي داشته باشد از نظر حاصلخيزي ضعيف است،
چنين خاكي از ثبات و استقامت خوبي برخوردار نيست. اين نوع خاك، آب و عناصر معدني مورد لزوم گياهان را نمي‌تواند در خود نگهدارد.

1- كودهاي سبز
كود سبز باقيماندة گياهان است كه پس از برداشت محصول قسمتي از آن در خاك باقي مي‌ماند و داراي اهميت زيادي براي حاصلخيزي خاك
است مثل كلش و سبوس، برگ، ساقه و باقيماندة ريشه‌ها.

2- كودهاي دامي
كشاورزان بايد هر ساله كود دامي بخاك اضافه نمايند، زيرا كود دامي مهمترين منبع توليد هوموس خاك است كه در نتيجه موجب افزايش ازت
خاك خواهد شد. هر تن كود مي‌تواند در حدود 10 كيلوگرم ازت به خاك بيافزايد كودهاي دامي
از قبيل: كود اسب، كود گاو، كود گوسفند، كودهاي مخلوط قديمي و كود طيور مي‌توانند مورد استفاده قرار گيرند.
نکته :
كود دامي را بايد در پاييز و قبل از رسيدن فصل سرما به خاك افزود. اين نوع كودها بايد كاملاً پوسيده باشند در غير اين صورت باعث رشد
بي روية علفهاي هرز ،جذب مشکل توسط گياه و نیز سبب عوارض و بيماري نيز روي برنج مي گردد.

3- كودهاي شيميايي
برنج در طول دورة رشد خود به سه نوع كود ازت، فسفر، پتاس نياز بيشتري نسبت به ساير عناصر دارد كه بايد در اين صورت بطريق صحيح
و مناسبي در اختيار گياه قرار داده شود.
افزودن هر كيلوگرم ازت، فسفر و پتاس به خاك مي‌تواند تا 10 كيلوگرم محصول توليد نمايد.

3-1- مقدار كود ازته براي برنجكاري 100 تا 150 كيلوگرم در هكتار است، ولي بر اساس مطالعات انجام گرفته در ژاپن، بهترين و مؤثرترين
مقدار مصرف كود ازته 120 تا 160 كيلوگرم در هكتار است.
نکته : كود اوره بهترين و مناسبترين مادة ازته براي مزارع برنج محسوب مي‌شود.

3-2- فسفر:
در غلات ثابت شده است كه 80 درصد فسفر در اوايل جواني گياه مصرف مي شود و زيادي فسفر بندرت مضر است. فسفر باعث توليد
ريشه‌هاي قوي و گسترده، ساقه‌هاي محكم و ضخيم، تشكيل و پرشدن دانه، افزايش كميت محصول و زودرسي محصول برنج مي شود.
مقدار مصرف فسفر، بسته به نوع و بافت خاك و شرايط ديگر متغير بوده و مي‌توان از 100 تا 150 کیلوگرم بكار برد.
سوپر فسفات تريپل و فسفات آمونيم دو نوع مادة فسفره‌اي هستند كه در زراعت برنج استفاده مي‌شوند.

3-3- پتاس:
پتاسيم يكي از عناصر تقريباً مهم تشكيل دهندة بافت غلات بوده و مقدار آن در گياهان مختلف 2.5 تا 5 درصد وزن ماده خشك است.
پتاسيم برعكس فسفر و ازت در تركيبات سلولي شركت نمي‌كند و تنها نقش آن بيشتر در فعل و انفعالات گياهي مهم است.
برنج قسمت اعظم پتاسيم را بين مرحله پنجه‌زني و توليد پانيكول جذب مي نمايد.
نکته : مصرف بيش از حد ازت مي تواند مضر باشد بطوري كه مانع جذب آهن خواهد شد.
بهترين كود پتاسه، سولفات دو پتاس است كه داراي 50 درصد ماده پتاسه بودة و علاوه بر آن داراي 18 درصد گوگرد نيز مي‌باشد.
بطور كلي گياهان تيرة غلات در حدود 100 كيلوگرم پتاسيم (k2o) را از خاك جذب مي‌نمايند. محققين ژاپني بهترين مقدار كود پتاس
را 40 تا 96 كيلوگرم در هكتار ذكر نموده‌اند.
كودهاي پتاس را معمولاً 2 تا 3 ماه قبل از كاشت و در هنگام شخم پاييز به خاك مي‌دهند و بطور كلي پتاس خاك برنج كاري
هرگز نبايد كمتر از 30% درصد باشد.

نتیجه : بطور خلاصه كود دامي و كودهاي پتاسيك و فسفره را در پاييز و در هنگام شخم به زمين مي‌دهند و كود ازته را در
دو مرحله به خاك مي‌افزايند.